Muhabbet Fedâileri

Efendim, namazlardan sonra cemaatle yaptığımız tesbih dualarının durumuna bir bakalım önce isterseniz.. Bildiğimiz kadarıyla camilerde cemaatle yaptığımız müezzinli tesbihat, Bilali Habeşi’nin müezzinliği içinde mevcut değildir. Onun zamanındaki tesbih dualarını, namaz kılan şahıslar kendi başlarına yapıyorlar, müezzinli, cemaatli sesli tesbihat uygulanmıyordu. Sonraları insanlarda ihmal ve unutkanlıklar başladığı görülünce bugünkü cemaatli tesbihatın camilerde başlatıldığı anlaşılmaktadır.

Bu sebeple, cenaze namazı için müezzinli tesbihatın terkinde bir sünnet terki akla gelmemelidir. Olsa olsa cemaatli tesbihatın terki söz konusu olmaktadır. Bu durumda cenaze namazından önce ve sonra da herkes kendi başına sünnet olan tesbihatını yapabilir, terk etmeye mecbur olmaz. Sünnet yerini bulmuş olur.

Nitekim hacca gidenler Kâbe’deki namazların arkasından tesbih dualarını kendileri yapıyorlar, cemaatle müezzinli tesbih duaları
Cenaze namazından dolayı tesbihatı terketmek doğru mu?
yapıldığı da görülmüyor. Otuz üçer defa sübhanallah, elhamdülillah, Allahü ekber kelimelerini yolda, arabada ve istenilen her yerde söylemek, yani tesbihatı her yerde yapmak mümkündür ve caizdir. Sahabenin de kendi başlarına tesbihatı her yerde yaptığı anlaşılmaktadır. Bekleyen cenazeyi bir an önce mekanına ulaştırmak için cemaatli tesbihatın terkinde mahzur olmasa gerek diye düşünmekteyim. Çünkü herkes kendi adına her yerde bu sünneti yerine getirebilir.

Ancak tesbihatı cemaatle yapmak da cenazeyi bekletmek şeklinde değerlendirilmemelidir. Bilindiği gibi ölüm tahakkuk edince cenazenin bir an evvel namazını kılıp defnetmek için acele etmek sünnettir. Peygamberimiz (sav) Talha bin Beraa hakkında şöyle buyuruyor:

"Ölünce cenaze namazını kılmak için bana haber veriniz. Bu hususta geç kalmayınız. Bir müslümanın cenazesi aile efradı arasında bekletilmesi doğru değildir"(1).

Görüldüğü gibi teçhiz, tekfin ve defn hususunda acele etmek sünnettir. Ama bunun mânâsı koşa koşa abdest almak, acele acele vakit namazını kılmak, sonra teşbih ve duayı terk etmek demek değildir. Tersine maksat gerekli olmadığı halde onu bekletmektir.

Namaz sonunda tesbih çekmek farz ve vacip olmadığı için terkinden dolayı günaha girilmiş olmaz.

Ahmet şahin