Duygusal durum ozellikle kis aylarinda depresif bir hale burunebiliyor.
Hele bir de uzerinizde yaz aksamlarindan kalmis fazla kilolar varsa, acliginizin fizyolojik MI yoksa psikolojik MI oldugu onem kazaniyor. Acliginizin tarzini ogrenmek icin asagidaki yaziyi mutlaka okuyun.
Yapilan arastirmalar, cogu insanin normalin ustunde yemek yemelerinin sebebini yuzde 75 gibi bir oranla duygusal duruma bagli oldugunu gosteriyor. Yani baska bir deyisle, duygularla basa cikmak icin yemegi kullaniyoruz. Oysa yemegin yarattigi iyi duygular genellikle kisa surelidir ve sonucta kilo aldirdigi icin uzuntu, mutsuzluk, stres, kaygi, pismanlik gibi daha fazla olumsuz duygularin hissedilmesine sebep olur. Mezura ekibinden konuyla ilgili goruslerini aldigimiz Uzman Psikolog Tracy Kazmirci'nin ilginc saptamalari var. Uzman Psikolog Tracy Kazmirci, duygulari beslemek icin yemek yenildigi zaman, yemegin bir teselli olarak kullanildigini belirtiyor. Boyle durumlarda kisi 'teselli yemekleri'ne yoneliyor: "Bu yemekler genellikle saglikli yemekler degil. Daha cok yag ve seker orani yuksek yemekler tercih konusu. Duyguya bagli yemek yeme sendromundan kurtulmanin en onemli anahtari farkindalik. Bu farkindaligi kazanmak icin kisinin kendini tanimasi, hangi duygularin yemek yeme ihtiyacina sebep oldugunu anlamasi gerekir. Buna yardimci olmak icin fizyolojik aclikla karistirilan 16 duygu var."
Kazmirci'nin bahsettigi duygulardan en onemlisi, kizginlik. Kizginlik ya DA ofke, fazla yemeye en sik sebep olan duygu. Ozellikle bastirildigi zaman cok huzursuz edici olabiliyor ve bu huzursuzluk aclikla karistiriliyor. Yorgunluk ve bitkinlik, ikinci sirada. Bazilariysa yorgunlugun sebep oldugu gerginligi azaltmak icin yemege basvuruyorlar. Depresyondayken, hayat gri ve kasvetli gozukmeye basladigi zaman yemek daha iyi hissettirecekmis gibi geliyor. Yalnizlik yuzunden yiyen kisiler kendilerini yeni insanlarla tanismaya zorlamali, daha cok disari cikmali.
ACLIKLA KARISTIRILAN DUYGULAR
Guvensizlik/yetersizlik: "Yeterince iyi hissetmemek" bosluga yol acan bir duygu. Bircok kisi bu durumda midesinin ortasindaki o Kara deligi yemekle doldurmaya calisiyor. Halbuki yetersiz hissetmenin de normal oldugunu kabullenmek gerekiyor. Kimse her seye yetisemez!
Sucluluk: Yemege yonlendiren bir baska duygu. Herkesin mutlulugundan sorumlu olmadiginizi, baskalarinin nasil davrandigini ya DA dusundugunu kontrol edemeyeceginizi anlamak bosuna hissettiginiz sucluluk hissini ve buna bagli olan yeme sorununuzu buyuk olcude cozecektir.
Kiskanclik: Yemeyle bagdastirilmasa DA aslinda kendini baskalariyla karsilastiran bircok insani yemege yonlendiriyor. Baskalarinin dis gorunusune aldanip onlarin "mukemmel" hayatlari oldugunu dusunerek bosuna kiskancliga kapilmayin. Unutmayin, hicbir sey disaridan gozuktugu gibi degildir.
Mutluluk: Her NE kadar negatif bir duygu olmasa DA psikolojik yemeye yol acan bir duygu. "Mutlu yiyiciler" ikiye ayriliyor. Bir kismi yemekten zevk aldiklari icin duyduklari mutlulugu daha DA artirmaya calisirlar. Mutlulugu her an bitebilecek sinirli bir kaynak olarak gorurler ve olabildigince kisa zamanda olabildigince cok depolamaya calisirlar. Geri kalaniysa kendine guven eksikliginden dolayi mutlulugu hak etmediklerine inanirlar ve fiziksel goruntulerini daha kotu hale getirerek kendilerini sabote etmeye calisirlar.
Kaygi ve asabiyet: Bu yuzden yiyenler AZ AZ AMA surekli yedikleri icin toplamda yenilen miktar cok fazladir. Sanki transtaymiscasina kaygi hissini yemekle sakinlestirmeye calisirlar.
Hayal kirikligi ve incinmislik: Insani yalniz ve gelecek hakkinda umutsuz hissettirir. Bu DA kisinin kendine olan ilgisini kaybetmesine ve belki de kilosunu umursamamasina yol acar. Her insanin hayatinda mutlaka gerceklestirmek istedigi tutkulari, hayalleri vardir. Buyuk hedefinizi kucuk adimlara bolup, hedefinize dogru yavas yavas ilerleyin. Hayalinize ulasamamanin verdigi bosluk hissini yemekle doldurmaya calisanlardan biri olmayin.
Bastirilmis uzuntu ve keder: Fark edilip basa cikilmadigi surece sebebini bilmeden yemek yemenize yol acar. Gecmisteki kayiplari dusundugunuzde hálá gogsunuzde bir baski hissediyorsaniz, gozleriniz doluyorsa, hemen dusuncenizi baska yone cevirmeye calisiyorsaniz henuz bitmemis bir yas sureciniz var demektir. Aciniza odaklanmak yeme probleminizin cozumu olabilir.
Erteleme: Bu huya sahip kisiler icin yemek harika bir cozumdur. Yemek yemek zaman oldurmek icin cok iyi bir yontemdir. Calismaniz gereken bir sinav MI var? Ya DA yetistirmeniz gereken bir rapor? Etmeniz gereken bir telefon? Yemek yemeyi birakip yapmaniz gerekeni yapin!
Korku: Genellikle tedirginlige yol acar ve tedirginken en sik yapilan sey surekli atistirmadir.
Sikinti: Bu yuzden yiyenlerin genellikle zamanlarini iyi planlayamamalarindan dogan bir bos zaman sorunlari vardir. Bir sey yapmadiklari zaman kendilerini kotu hissettikleri icin bu zamani, "bir sey yaparak" yani yemek yiyerek doldururlar.
Utanc: Bu duygunun kaynagi fark edilmeme beklentisidir, cunku insanlarin negatif dusuncelerinden cekinilir. Bu gercekci olmayan beklenti her zaman karsilanamayacagi icin sonunda yemege yonelinmesine sebep olur.
Basa cikmak icin
1 Bir yemek gunlugu tutun. Ne zaman ve NE yediginizle beraber, yemeyi caninizin cektigi siradaki duygunuzu DA yazin.
2 Duygularinizi ve dusuncelerinizi rahatca yaziya dokebileceginiz bir zaman dilimi ayirin. Duygularinizi icinize gommediginiz zaman onlari yemekle bastirmaniza DA gerek kalmayacaktir.
3 Arkadaslarinizla ve/veya ailenizle daha cok zaman gecirin. Bazen paylasmak daha rahatlaticidir.
4 Kendinize zaman ayirin. Meditasyon veya sizin icin meditatif etkisi olan baska bir aktiviteyi her gun veya iki gunde bir tekrarlayin.
5 Spor yapin. Spor yapinca NE kadar iyi hissettiginizi ve cikolataya ihtiyac duymadiginizi gorunce siz de sasiracaksiniz.
6 Buzdolabi (veya erzak dolabi, ilk yoneldiginiz hangisiyse) kapisina kendinize hatirlatma niteliginde bir yazi asin.
7 Telefonunuzu daha cok kullanin. Caniniz yemek istediginde once bir arkadasinizla konusun, o siradaki hislerinizi paylasin. Bakalim kapadiginizda aklinizda hálá yemek olacak MI...
8 Evde hazirda sizi kiskirtan yiyecekler bulundurmayin. Yemesem de bulunsun diyerek onlari satin almak, onlari yemek icin yaptiginiz hazirligin ILk adimidir!
" fi emanillah "
