Abdülkadir Geylani, eğitime önem veren bir ailenin çocuğu idi. Aile büyükleri, çocuklarının iyi yetişmesi için ellerinden geleni yapıyorlardı. Abdülkadir’in babası vefatından önce oğlunun eğitimi için kırk altın bırakmıştı.
Abdülkadir eğitimini tamamlamak için Bağdat’a gidecekti. Yola çıkmadan önce, annesi kırk altını bir keseye koydu. Daha sonra da bu keseyi oğlunun kazağının içine dikti ve oğlunu karşısına alarak nasihatda bulundu.
- Evladım, hiçbir zaman yalan söyleme! Allah, doğru olanları sever. O, her zaman doğruların yardımcısıdır, dedi. Abdülkadir, verdiği öğütleri kulağına küpe yapacağını söyleyerek annesiyle vedalaştı. Daha sonra da Bağdat’a gitmekte olan bir kervanla yola çıktı. Fakat o dönemde yolların güvenliği tam olarak sağlanamıyor, eşkiyalar sık sık kervanların yolunu kesiyordu. Birkaç gün sonra kervandakilerin korktukları başlarına geldi ve eşkiyalar tarafından yolları kesildi.
Eşkıyalar, kervandaki insanların neyi var neyi yok hepsini aldılar. Tam ayrılacakları sırada bir şeyinin olacağına ihtimal vermedikleri küçük Abdülkadir dikkatlerini çekti. Onu şaka yollu:
- Söyle bakalım ufaklık, yanında paran var mı? diye sordular.
Abdülkadir.
- Kırk altınım var. Annem kazağımın kolunun altına dikti, dedi.
Eşkiyalar çocuğun sözüne pek inanmadılar, ama “Gene de bir yoklayalım…” dediler. Abdülkadir’in üzerini arayınca kırk altın buldular.
Eşkıyaların reisi çok şaşırmıştı.
- Oğlum, dedi. Neden kırk altının olduğunu söyledin? Sende altın olacağı aklımızın ucundan bile geçmezdi.
Abdülkadir:
- Annem bana “Hiçbir zaman yalan söyleme!” diye öğüt verdi. Ben de ona yalan konuşmayacağıma dair söz verdim. Yalan söyleyenleri Allah sevmez.
Duyduğu sözler karşısında eşkıyaların reisi ne diyeceğini bilemedi. Utancından yüzü kıpkırmızı kesildi, ardından titremeye başladı Daha sonra da başında külahı yere çalıp:
- Ne hallere düştük be! Diyerek kendine kızdı. Yumruk kadar çocuk, parasının alınacağını bildiği halde, doğruluktan ayrılmıyor. Biz ise hayatımızı haram yoldan kazanıyoruz! Yazıklar olsun bizlere!...
Sonra etrafındakilere döndü:
- Çabuk aldığınız paraları ve eşyaları sahiplerine geri verin! Artık ben eşkiyalıktan vaz geçiyorum. Hepimiz Allaha tövbe edip doğru dürüst insan olalım.
Arkadaşları, reislerinin isteğini yerine getirdiler. Almış oldukları paraları ve değerli işyaları sahiplerine geri verdiler. Abdülkadir’in doğruluğu sayesinde yolcilar canlarını ve mallarını kurtarmıştı. ış bununla da kalmamış işi güçü soygin yapmak olan eşkiyalar doğru yolu bulmuştu.
