ıstihare mi, yoksa istişare mi?
Bir iş konusunda şüpheniz, tereddüdünüz söz konusu. Öyle mi olmalı, yoksa böyle mi, diye tereddüt içinde bulunuyor, doğrusunu bilemiyorsunuz.
ışte böyle bilinemeyen bir konuda istihare yapılır, bir de istihare ile konu hakkında bir düşünceye sahip olmak istenebilir. Ancak hemen ilave edelim ki istihare, istişareden sonra başvurulacak bir çıkış yoludur.
Önce bilenlerle istişare edilir, konu hakkında geniş bilgi toplanır, gereken araştırma ve inceleme yapılır. Hâlâ akıl, mantık çapında bir fikre varılmaz, bir kanaate sahip olunamazsa, bu defa bir de istihare yapılır, istiharenin vereceği işarete göre de hareket edilebilir. Bu bir mecburiyet olmasa da bir tavsiye gereği, bir tereddütten kurtuluş çaresidir.
Hemen tekrar edelim. ıstihare doğruluğu bilinemeyen konularda yapılır. Doğruluğu, eğriliği daha ilk bakışta bilinen bir konuda istihare yapılmaz. Gerek kalmaz. Mesela, hacca gitsem mi, namaza başlasam mı, birisine şu iyiliği yapsam mı.. gibi doğruluğu kesin olan konularda istihareye gerek olmaz. Çünkü hacca gitmek, namaza başlamak, birine iyilik etmekte tereddüt edilmez. Bunların doğrusu biliniyor, tereddüde gerek olmuyor. Olsa olsa, hacca hangi kafile ile gideyim, diye istihare yapılabilir. Çünkü bu konuda kesin bir fikir olmayabilir. Nitekim namaz kılayım mı, sadaka vereyim mi, diye de istihare yapılmaz. Bunların hayırlı olan ciheti, istiharesiz bilinmektedir.
Evleneyim mi, evlenmeyeyim mi, diye de istihare yapılmaz. ıhtiyaç hissedince evlenmek gereklidir. Ancak hangi namzeti tercih etsem diye istihare yapılabilir. Bu da, namzet hakkında araştırmalar yapılmış, istişareler icra edilmiş de bir fikre varılamamış, tereddüt sürüp gitmekteyse...
Yoksa; akıl, mantık, yapılan araştırmalar fikir vermiş, uygun olup olmadığı konusunda neticeyi göstermişse, istihareye gerek olmaz. Olsa bile sonuçta istiharenin işaretine değil, istişarenin gereğine uyulur. Çünkü istihare ile görülen rüyanın şeytanî mi, Rahmanî mi olduğunu kestirmek kolay olmaz. Bu yüzden sonucu da bağlayıcılık arzetmez.
