HARF ıNKILABININ GETıRDıKLERı GÖTÜRDÜKLERı
Sözlerin, hislerin veya düşüncenin belli semboller ile ifade edilmesine yazı denir. Yazı, insanlık tarihi kadar eskidir. Biz müslümanlar olarak, ilk insan Hz. Âdem aleyhisselama peygamberlik vazifesi sebebiyle 10 sahife verildiğine inanıyoruz. Yine Hz. şit’e 50, Hz. ıdris’e 30, Hz. ıbrahim’e 10 sahife verildiğini, peygamberlerin bazılarına da kitap gönderildiğini biliyoruz. O halde bizler, yazıyı M.Ö. 4000 yıllarında yaşayan Sümerler ile başlatamayız. Fakat, şu an elde bulan verilere göre M.Ö. 4000 yıllarında Sümerler sırf resimlerden oluşan bir yazı kullanmıştır, diyebiliriz. Yine M.Ö. 4000-3500 yıllarında Mısır’da, yarı resim yarı harflerden müteşekkil “hiyeroglif” adını verdiğimiz yazı kullanılmıştır. şu an dünyada kullanılan harf sistemlerinin (alfabelerin) temelinin bu hiyeroglif yazısı olduğu görüşü yaygındır. Merkezi, Antalya’nın Fenike ilçesi olan, kıyı şeridi boyunca Lübnan’a kadar toprakları genişlemiş bulunan ve ticarette çok ileri olan Fenikeliler de, Mısır hiyeroglif (harf + resim) yazısından neşet etmiş, fakat işaret sistemi sırf harflerden ibaret olan bir alfabe kullanmışlardır. Bugün kullanılan pek çok alfabenin temeli Fenike alfabesine dayanmaktadır. Latin alfabesi de Arap alfabesi de Fenike alfabesinden türemiştir. Latin harflerinin kadim şekli ile Arap harflerinin birbirine benzer yönlerinin olmasının bir sebebi de köklerinin bir olmasıdır. Latin rakamlarının Arap rakamlarından alındığını ise açıktır.
Arap harfleri ile yazılı bulunan kitabelerden en eskisinin miladî 512 yılında yazılmış olduğu göz önüne alınırsa Arap harflerinin ıslamiyet’in doğuşundan bir iki asır önce ortaya çıktığını rahatlıkla söyleyebiliriz. Fakat bu harflerin asıl tekamülü ıslamiyet ile birlikte olmuştur. Zira mukaddes kitabımızı en güzel şekilde yazma gayreti, müslümanların yazıya, ibadet nazarıyla bakmasına sebep olmuş, yazı, kuru bir işaret sisteminin ötesinde bir sanat boyutu kazanmıştır. Arap yazısına sanat ve estetik açısından ilk büyük katkıyı ilmin kapısı olan Hz. Ali radıyallahu anh yapmıştır. Onun kûfî hatta olan katkıları adeta kendisinin, kûfî hattın mucidi sayılmasına sebep olmuştur.
ıslamiyet’in ilk yıllarında kûfi ve nesih olmak üzere iki yazı çeşidi bulunurken hicrî ikinci asırda bu sayı 20’yi geçmişti. Müslümanlar Kur’ân alfabesine ibadet hissiyle yaklaştıklarından bu alfabeye pek çok katkıda bulunmuşlardır. Arapların dışında ıranlıların ve hâssaten Türklerin bu yazıya olan katkıları, onların Arap yazısı diye isimlendirilmelerinin yanlışlığını ispat edecek kadar fazladır. Müslüman olan her kavim ibadet gayesi ile Kur’ân yazılarını öğrenmiş ve bu alfabeyi kendi diline uyarlama gayreti içerisinde bulunmuştur. Diğer taraftan Arap yazısının iptidaî tarzda kalmayıp tekamül etmesinin yegane sebebi ıslam dinidir. O halde bizim bu harflere Arap harfleri dememiz yanlıştır. Doğrusu ıslam harfleridir. Nitekim Türkler ıslam harfleri ile pek çok yeni yazı tarzı icad etmiş, mevcut yazı türlerini de en mükemmel tarzda tekamül ettirmiştir. Hassaten II. Beyazıt devrinden itibaren, özellikle Yavuz’dan sonra ıstanbul, hat sanatının merkezi haline gelmiştir. O kadar ki ıslam dünyasının her yerinde, “Kur’ân; Mekke’de nazil oldu, Mısır’da okundu, ıstanbul’da yazıldı” sözü meşhur olmuştur.
Türkler ıslam harflerine kendi zevkini ve sanat anlayışı katmakla kalmamış, ıslam harflerinin Türkçe bazı sesleri karşılama noktasındaki eksiklikleri de gidermiştir. “p”, “ç”, nazal “n” gibi eksik olan harfleri mevcut harflerin noktalamasında bir takım değişiklikler yaparak karşılamış ve 28 harfli olan Kur’ân alfabesini 36 harfe tevsi ederek Türkçe için elverişli hale getirmiştir.
Türkçe’miz için fonetik (telaffuz) açıdan bir problemi bulunmayan ve morfolojik (şeklî) açıdan mükemmel bir terakkîye ulaşmış bulunan ıslam harfleri, maalesef 1 Aralık 1928’de yasaklanarak yerine Latin harfleri kullanılmaya başlandı.
ıslam harflerinin ilgasının en önemli sebebi, devrimcilerin kurtuluşun Batıda olduğu vehminde olmaları, bu sebeple de Türkiye’nin istikametini batıya çevirmeleridir.
Maalesef bu inkılap çok hızlı bir şekilde yapılmış, ıslam harfleri ile yazmak ve neşriyatta bulunmak yasaklanmıştır. Memleketteki yüz binlerce insanın bir anda okuma yazma bilemez hale gelmesini hiç önemsenmemiştir.
Dünyada pek çok millet alfabe değişikliği yapmış, fakat hiçbirisi bizdeki gibi sert olmamıştır. Mesela Türkler ıslamiyet’i kabul etmeden önce Uygur harflerini kullanmaktaydılar. ıslam’ın kabulü ile birlikte ıslam harflerini de kullanmaya başlamışlar, fakat çok iptidaî bir yazı da olsa Uygur harflerini asla yasaklamamışlardı. ıslamiyetin tesirinde yazılmış olan ilk Türk eserlerine (Atabetül Hakayık vs.) baktığımız zaman hem Uygur harfli nüshalarına hem de ıslam harfleri ile yazılmış olan nüshalarına rastlıyoruz.
ıslam harflerine Arap damgası vuran devrimciler, yıllarca okullarda ıslam harflerini Arap harfi sıfatıyla kötüleyip harf devrimi sayesinde Türk harflerinin geldiğini söylediler. Bu propagandanın yapılmasının en önemli saiki devrime millî kisvesi giydirebilmekti.
Pek çoğumuz bu hataya düşüp kullandığımız alfabeye Türk alfabesi diyoruz. Halbuki Latin harflerinin gerek Türk tarihi ve gerekse Türkçe ile uzaktan yakından alakası yoktur. şayet bu devrim milliyetçilik saikıyla yapılsa idi Türklerin icat ettiği ve kullandığı iptidaî Göktürk veya Uygur alfabelerinin kabul edilmesi gerekirdi. Diğer taraftan Türklerin ıslam harflerine olan katkılarını düşünürsek, ıslam alfabesi üzerinde devam etmenin daha millî bir hareket olacağı da aşikardır. Zira Türkler, Arapların veya Farsların bulduğu pek çok yazı çeşidini güzelleştirmiştir. Mesela talik hattı ıranlılar bulmuş, fakat bunu en estetik ve en güzel tarzda Türkler yazmıştır. Diğer taraftan Türkler ıslam harfleri ile pek çok yazı hattı da icat etmiştir. Mesela el yazısı olan rikayı Türkler icad etmiştir. En çok kullanılan hatlardan rika, sülüs ve nesih Araplar arasında hatt-ı Türkî namıyla bilinir olmuştur. Hüseyin Cahid Yalçın, Ahmed Emin Yalman, Falih Rıfkı Atay gibi inkılapçılarının pek çoğu bile ömürleri boyunca notlarını rika tarzındaki ıslam harfleri ile almışlardır. Çünkü ıslam harfleri ile daha pratik ve hızlı not tutulabilir. Devrimcilerin aldatmacasına inanarak harf inkılabı sayesinde Arap kültüründen kurtulduğunu sananlar hakikatte 1000 yıllık Türk kültüründen koptuklarının bilmem farkında mıdırlar?
Harf inkılabını savunanlarının bir diğer söylemi de, bu inkılap sayesinde Türklerin batı alemi ile daha kolay ilişki kuracağı ve bu devrim sayesinde batı aleminin teknolojik ilerlemesinden uzak kalınmayacağıdır. Bu iddiayı çürütecek en önemli örnek Japonya ve Çin örneğidir. Bu ülkeler çok iptidaî olan ve öğrenilmesi çok zor olan kendi alfabelerini muhafaza etmişlerdir. Buna mukabil teknolojik ilerleme açısından batı ülkelerinin fevkindedirler.
ıslam harflerinin Latin harflerinden üstün olduğu apaçık bir gerçektir. ıslam harflerinde kavisler hakimdir. ıslam harfleri ile yazan insanlar, gerek bedenen ve gerekse zihnen yorulmaz. ıslam harfleri zihni inkişaf ettirir. Hafızaya yüklenmez. Bu yüzden dinlendirici bir mahiyeti vardır. Zira II. Abdülhamid devlet işlerinde yorulduğu zaman hüsnü hat ile meşgul olurdu. Bir insan hüsnü hat ile ne kadar uğraşırsa uğraşsın yorulmaz. Yeknesak (tek düze) uğraşlar hafızayı yorduğu gibi göz için de tembelliğe sebep olurken bu durum ıslam harflerinde görülmez. Onun kavisli ve insan ruhunu okşayan harfleri göz sağlığı için gereklidir. Nitekim 1950’li yıllarda ıstanbul’da bir Rum göz doktoru muayenehanesine “Gözlükten kurtulmak isteyen hüsnü hat ile meşgul olsun” yazılı bir levha asmıştır. Gerçekten küçük yaşlardan itibaren Kur’ân-ı Kerim okuyan dedelerimize-ninelerimize baktığımızda, onlarda göz bozukluklarına pek rastlanmadığını müşahede ederiz. Diğer taraftan ıslam harfleri sağdan sola yazıldığı için insanı yormaz ve daha hızlı yazı yazmaya imkan sağlar.
ıslam harflerinin Latin harflerinden üstün bir diğer yönü de sanat yönüdür. Dünya yazıları içinde sanat ve estetik boyutu bu derece olan ikinci bir yazı yoktur. Picasso’dan Salvador Dali’ye varıncaya kadar pek çok yabancıyı, bizim yazımız büyülemiştir.
Latin harflerinin sanat boyutunun olmamasından başka bir de Türkçe’mizin fonetiğini (telaffuzunu) karşılamada bazı eksiklikleri mevcuttur. Bir imparatorluk dili olan Türkçe’mize tabiî olarak Arapça’dan ve Farsça’dan pek çok kelime geçmiştir. ıslam yazısında üç çeşit “s” , “t” , “h” harflerinin mevcut olması, buna mukabil Latin yazısında tek bir “s”, “t” veya “h” harfinin kullanılması, dilimize Arapça veya Farsça’dan geçen pek çok kelimede anlam karışıklıklarının ortaya çıkmasına sebep olmaktadır. Türkçe’mizde nazal “n” sesi mevcut olduğu halde, Latin harflerinde bulunmamaktadır. Ayrıca Türkçe’mizde biri kalın diğeri ince olmak üzere iki çeşit “k” sesi mevcuttur. ıslam harflerinde biz kalın olanı ‘kaf’ ile, ince olanı da ‘kef’ ile gösteriyoruz. Mesela “kâtip” veya “kâğıt” kelimesindeki “k” harfi ‘kef’ ile yazılmaktadır. Latin harflerinde ise bu “k” nin ince olduğunu göstermek için kendisinden sonra gelen ünlüye şapka takılmaktadır, “a” harfi ile “k” nın ne alakası varsa?.. Azeriler ince “k” nin yerine “q” harfini kullanmaktadırlar. Bizlerin, ince “k” gibi, nazal “n” gibi, sesi mevcut olup da sembolü bulunmayan harflerimiz için yeni harfler bulmamız veya mevcut harflere birtakım ilaveler yaparak yeni semboller oluşturmamız gerekirken, alfabemize “x”,“w” harfleri girmeli mi girmemeli mi tartışmaları yapması gereksizdir. Görüldüğü üzere harf devriminden 76 yıl geçmesine rağmen ne Türkçe’nin fonetik ihtiyaçları karşılanabilmiş ne de bir imla birliği sağlanabilmiştir. Her tarafta bir kargaşa vardır. Herkesin kendine has bir imlası vardır. Türk Dil Kurumu bile bastığı imla kılavuzunda her sene pek çok değişiklikler yapmakta, bugün koyduğu imla kaidesini yarın kendisi kaldırmaktadır.
Harf inkılabından daha vahimi öztürkçecilik adıyla başlatılan ve hâlâ devam eden akımdır. Bize mâl olmuş binlerce kelimenin yok Arapça yok Farsça’dır diye lisanımızdan atılması müthiş bir lisan fakirliği getirmiştir.
ıslam harflerini yaşatmak bizim için millî bir vazifedir. Zira 1000 yıllık kültürümüzle irtibat kurabilmemiz ancak ıslam harflerini öğrenmekle mümkün olabilecektir. Üniversitelerde bilim adamlarımızın ömrü hamallıkla geçmektedir. Derya gibi geniş olan Osmanlıca eserlerimizle genç nesilleri buluşturmak isteyen ilim adamlarımız, bir taraftan ıslam harfleri ile yazılmış eserleri Latin harfleri ile neşrederken diğer taraftan da sadeleştirme işlemi ile uğraşmaktadırlar. Devrimci zihniyetin dili sürekli bozması sebebiyle de neşredilen bir eser için, aradan daha 40-50 sene geçmeden tekrar sadeleştirilme ihtiyacı doğmaktadır. Böylece eski birikimlerin üzerine yeni bir şeyler koyma durumunda olması gereken, yeni bir şeyler üretmesi beklenen pek çok bilim adamımız vaktini çevirilerle harcamaktadırlar. Halbuki yapılması gereken şey, en azından ortaokul yıllarından başlayarak gençlerimize Osmanlıca öğretmektir. Bizler Osmanlıca öğretilmesini hem dinî hem de millî bir kaygının sonucu olarak istemekteyiz. Osmanlıca öğretilmesine karşı olanların sayısı, nüfusun %5’ini bile bulmaz. Buna rağmen onların sözünün geçmesi, okullarda ders kitaplarının uydurukça, sevimsiz ve basit kelimelerle dolu olması bizlerin sesinin cılız çıkmasından ve aynı şeyi isteyen farklı görüşlerdeki insanlarla ortak hareket etmeyişimizden kaynaklanmaktadır. Bizler, gençlerimizin millî ve manevî açıdan katledilmelerine seyirci kalamayız. Bazı mahfillerin, sûnî ve yapmacık yiyecekler yiyen, sûnî ve yapmacık kelimelerle düşünen, sanat ve medeniyet nedir bilmeyen hissiz ve fikirsiz gençler yetiştirmesine asla müsaade etmemeliyiz.
Latin asıllı batı uygarlığının kan ve vahşet dolu geçmişi mevcutken, aynı uygarlığın hâlâ Irak’ta, Filistin’de cinayetler işlediği veya işlenen cinayetlere tepkisiz kaldığı hepimizin malumu iken, daha onlara hayranlık duymak, bu hayranlığın neticesi olarak onları taklit etmek ne büyük hüsrandır.
76 yıldır ıslam harflerinden uzak olmamıza rağmen şu an hâlâ en güzel hüsnü hatların ıstanbul’da yazılması bizi çok sevindirmektedir. Yüzyıllarca ıslam kültür ve medeniyetine hizmet etmekle şeref bulmuş olan Türkler, inşallah tekrar ıslam medeniyetinin temsilcisi olacaktır.
Allahu Teala yazımızdan yaşayış tarzımıza kadar her şeyimizle tekrar kendimize gelebilmeyi, kendimiz olabilmeyi bizlere nasip etsin. Amin.
HAMıT HAKSEVER
http://www.ilkadimdergisi.com/197/zaman.htm
