Muhabbet Fedâileri

Hakkı bulmanın tek yolu Kur’ana uymak mıdır?

Kur'ân-ı Kerim'de şöyle buyurulmaktadır:
“Gerçekten bu Kur'an, insanları en doğru yola götürür.” (ısrâ Sûresi, 9)
Bir fende terakki etmek için, o fennin kanunlarına uymak bir zaruret olduğu gibi, hak ve hakikati bulmak için de, Kur'ân ve Sünnet'in düsturlarını rehber kabul etmek son derece gereklidir.

Evet, insan Cenâb-ı Hakk'ın zâtını, sıfatlarını ancak Kur'an'ın ve Sünnet'in irşadıyla bilebilir. Nereden gelip, nereye gittiğini, dünyadaki görevinin ne olduğunu, gideceği ahiret âleminin mahiyetini, hakikatini ancak bu iki vesile ile anlayabilir. Hangi fiil ve hareketlerin, hangi hâl ve tavırların Cenâb-ı Hakk'ın rızasını, hangilerinin de gazabını gerektireceğini; neyin hak, neyin batıl ve neyin hata, neyin doğru olduğunu yine Allah'ın Kitabından ve Onun sevgili Peygamberinden (asm.) öğrenecektir.

Bir insan, nelere, nasıl inanmakla iman dairesine gireceğini ve hangi amelleri işleyip nelerden çekinerek ıslâm dairesinde kalacağını yine bu iki esastan, yâni Kur’an ve Sünnet'ten öğrenecektir.

Madem ki, bütün Müslümanların ölçüsü Kur'an ve Sünnet'tir, o halde bir Müslüman beşerî her inancı, her itikadı Kur'an'a ve onun birinci derecede tefsiri olan Hadîs-i şeriflere göre değerlendirecektir.

Hakk'ı bulmanın, hakikate ermenin tek yolu, Kur'an'a iman ve onun gereği ile amel etmektir. Çünkü, Kur'an, insanlığı mutlak hayır ve hakikate sevk etmek için, bizzat Allah-ü Teâlâ tarafından gönderilmiş mukaddes bir kitaptır.

Kur'an, insanları tefekküre teşvik etmiş ve bunun ölçülerini aklın eline vermiştir. ınsanlar ancak onun ders verdiği ölçülerle kâinat Kitabı'nı okuyabilmiş ve ondaki gizli hakikatleri keşfedebilmişlerdir. Güneş, madde âlemini aydınlattığı gibi, Kur'an da maneviyat âlemini aydınlatmak için nazil olmuştur.

Kur'ân-ı Kerim, imanın birinci rüknü olan “Allah'a iman”ı bizlere ders verdiği gibi, “melâikelere, semavî kitaplara, peygamberlere, ahirete, kadere (hayır ve şerri Onun yarattığına) iman” etmeyi de ders verir. Bir insan, ancak iman hakikatlerine Kur'an'ın bildirdiği gibi iman etmekle mümin olur.

Hem Kur'ân-ı Kerim, Allah-ü Teâlâ'nın bütün emir ve yasaklarından ibaret olan ıslâmîyet’i müminlere talim etmiştir. Bir mümin, bu emir ve yasaklara harfiyen uymakla kâmil bir Müslüman olur.



Okunma Sayısı : 100

Sorularla ıslamiyet

Sünnetin hayatımızdaki önemi





Mehmet şenyiğit: “Sünnetin hayatımızdaki önemi nedir? Peygamberimizin (asm) yasak koyma, yani haram kılma yetkisi var mı? Meselâ erkeklerin ipek ve altın takma yasağı gibi. Ama sadece Kur’ân’ın haram kılması gerekmez mi? Genişçe cevap verirseniz memnun olurum.”


Sünnet hayatımızın biricik gayesidir, hedefidir, incisidir. Hayat biçimimizdir, tercih kodumuzdur, davranış modülümüzdür, hayat tarzımızdır, Allah’ın önümüze koyduğu tek modeldir. Benliğimizi ve varlıkları kullanma kılavuzumuzdur. Bu kılavuzu yazan, benliğimizi ve varlıkları Yaratan’dan başkası değildir. Sünnet dediğimiz şey, Allah’ın vahiyle bildirdiği her şeydir. Allah’ın yoludur. Allah’ın marziyat (razı olduğu ameller) dairesidir. Sınırsız bir davranış armonisinden, Allah’ın emrettiği ve razı olduğu davranış türüdür. Allah’ın bizde görmek istediği hayat kurallarıdır, hayat modelidir.

şimdi moda çağındayız. Her giyim tarzını bir moda rüzgârı belirlemiyor mu? Yetki kimde olursa olsun, o moda rüzgârının dışına çıkamıyoruz. Giyim tarzımızı o rüzgârdan aldığımız emirle belirliyoruz. O rüzgâr keyfimizi yönlendiriyor, zevkimizi yönlendiriyor. Allah’ın razı olduğu biçim mi, değil mi diye çoğu zaman sormuyoruz bile. O modeli alıp başımıza geçiriyoruz. Öyle benimsiyoruz ki o biçimi: Başka türlüsünü ayıpsıyoruz.

ışte sünnet bize bir model sunuyor. Tasarımı bizzat Allah tarafından yapılmış bir model. Bu modeli yaşadığımız zaman Allah’ın rızasını, muhabbetini, sevgisini, mağfiretini kazanma yoluna giriyoruz. Bakınız şu Âl-i ımran Sûresine, Cenâb-ı Allah ne buyuruyor: “De ki: Eğer Allah’ı seviyorsanız bana uyun ki, Allah da sizi sevsin ve günahlarınızı bağışlasın. Allah çok bağışlayıcı, çok merhamet edicidir.”1

Sünnet, Kur’ân’ın hayata geçirilmiş biçimidir, Kur’ân’ın yaşanmış halidir. Ve en büyük emirlerinden en küçüğüne kadar vahiyden ibarettir. Sünnet vahiyden başka bir şey değildir. Çünkü Necm Sûresinde Cenab-ı Allah Peygamber Efendimiz (asm) için, “O kendi keyfine göre konuşmaz. O ancak kendisine vahyolunanı söyler”2 buyurmuştur. Diğer yandan Haşir Sûresinde Cenâb-ı Allah: “Peygamber size ne emretmişse onu alın, neyi yasaklamışsa ondan kaçının. Allah’tan korkun”3 diyor. Öte yandan Âl-i ımran Sûresinde yine Cenab-ı Allah, “Allah’a ve Resûlüne itaat edin”4 diye emrediyor. Keza Nisa Sûresinde Cenâb-ı Allah: “Her kim Allah’a ve Peygambere itaat ederse, işte onlar, Allah’ın kendilerine pek büyük nimetler bağışladığı peygamberler, sıddıklar, şehitler ve salih kimselerle beraberdirler. Onlar ise ne güzel arkadaştırlar”5 buyuruyor.

Kur’ân’da bir çelişki yok. Kur’ân bütün sûreleriyle bizi Hazret-i Peygambere uymaya dâvet ediyor. Biz hâlâ yetki peşindeyiz!—Sizi tenzih ediyorum—O (asm) bir şeyi haram kılmışsa, o şeyi haram kılan Allah’tır ve o şey haramdır. Kur’ân’da açıkça geçmiyorsa da, bir işaret muhakkak vardır. Çünkü o (asm) Kur’ân’dan başka bir şeyi yaşamadı. ıpek ve altın konusunda Kur’ân’da şu âyet vardır: “Kadınlara, evlâtlara, hesapsız şekilde biriktirilip istif edilmiş altın ve gümüş yığınlarına, binmek için nişanlanmış atlara, davarlara ve ekinlere karşı nefsin isteklerine muhabbet, insanlara güzel gösterildi. Bütün bunlar dünya hayatının gelip geçici nimetleridir. Sonunda varılacak yerin güzeli ise Allah’ın katındadır. De ki: ‘Size bunlardan daha hayırlısını haber vereyim mi?’ Takva sahipleri için Rableri katında altından ırmaklar akan Cennetler vardır. Onlar orada ebedî kalacaklar.”6

Demek daha hayırlı olana rağbetimizi artırmak için Peygamber Efendimiz (asm), yine vahye dayanarak yasaklıyor. Olay budur. O bu yetkiyi kendi başına kullanmıyor: O kendisine vahyolunanı söylüyor.

Bir takım haramların Kur’ân’a açıktan girmemiş olmasında da elbette hikmetler vardır: Öncelikle bu, Allah’ın şefkatini ve merhametini yansıtıyor. Çünkü Kur’ân’a girmiş bir haramı işlememiz, bizi Allah’ın gazabına daha çabuk götürür. Kur’ân’a girmemişse eğer, bizim için af yolu daha yakın demektir. Çünkü Kur’ân kebair denilen büyük günahları açıktan haber veriyor. Kebairden olmayan küçük günahları ise Peygamber Efendimiz (asm) haber veriyor ve sakındırıyor. Küçük günahlar, Kur’ân’a girmeyen günahlardır. Cenâb-ı Allah bizi cümlesinden sakındırsın. Âmin.


Duâ

Allah’ım! Sünneti anlamamızı, sünneti algılamamızı, sünneti önemsememizi, sünneti yaşamamızı kolaylaştır. Zihnimizi aç. Gözümüze gönlümüze basiret ver. Kulağımıza işitme gücü ver. Gönlümüze sünnet sevgisi koy. Bize Seni (cc) sevdir. Bize Habibini (asm) sevdir. Bize sevdiklerini sevdir. Bize yerdiklerini yerdir. Bizi kulluğuna kabul et.

Âmin. Âmin. Âmin.


Dipnotlar:


1- Âl-i ımran Sûresi: 31; 2- Necm Sûresi: 3, 4; 3- Haşir Sûresi: 7; 4- Âl-i ımran Sûresi: 32; 5- Nisa Sûresi: 69; 6- Âl-i ımran Sûresi: 14, 15.

04.08.2006

E-Posta: fikihgunlugu@yeniasya.com.tr

Sünnetin şubeleri
Metin Karabaşoğlu


‘Amel-i salih’i, kısaca, Rabbimizin emir, izin ve rızasına uygun ve bizim şu dünyada varoluş amacımıza da denk düşen güzel fiiller diye tarif etmemiz mümkün. ışte bu salih ameller arasında ise, yapılması zorunlu olan, yapılması zorunlu görülen, yapılması tavsiye edilen.. sûretinde, bir derece ve mertebe farkı da bulunuyor. Fakihler bu mertebeleri ifade için değişik kavramlar kullanırken, bu kavramlaştırmalar arasında, farz-vacib-sünnet… şeklinde sıralama bilhassa umuma mal olmuş bulunuyor.

Bu sıralama, elbette, salih ameller arasındaki derece ve mertebe farkını ifade amacını güdüyor. Ama, dikkat edilmezse, zihinlerimizde sünneti ‘ihmal edilebilir’ birşey olarak görme gibi bir yanlış da yerleşebiliyor. Nitekim, bugün, çokları sünneti ihmal ediyorsa, onu farz ve vacipten sonra ‘üçüncü sırada’ görmenin rahatlığıyla yapıyor.


Bu bakımdan, Bediüzzaman’ın Sünnet-i Seniyye Risalesi’nde getirdiği bir kavramlaştırma, hep gene bir derece ve mertebe farkını ifade etmesi, hem de sözünü ettiğimiz mahzuru ortadan kaldırması açısından kesinlikle dikkate değer. “Sünnet-i seniyyenin merâtibi var” diyen Bediüzzaman, akabinde “Bir kısmı vâciptir, terkedilmez… Onlar muhkemattır. Hiçbir cihette tebeddül etmez” kaydını düşüyor. Ardından, “Bir kısmı da nevâfil [nafileler] nev’indendir” diyor ve bu nafile kısmını da ‘ibadete tâbi sünnet-i seniyye’ ile ‘âdâb’ olarak ikiye ayırır ve izahını bu şekilde sürdürüyor.


Yani, ‘sünnet’ Resûl-i Ekrem aleyhissalâtu vesselâmın yapıp ettiği ve yapılmasını ya emir buyurduğu veya izin verdiği şeylerin tamamını ifade ettiğine göre, farz da, vacib de, müstehab da ‘sünnet-i seniyye’nin şümulüne giriyor. Böyle olunca da, en azından şu zamanda sünnetin makamını tenzil gibi bir anlayışa kapı açan bir tasnifin mahzurları peşinen ortadan kalkmış bulunuyor.