Muhakemat'tan iki yer ekleyeceğim ve buradan Üstadın "Niçin "Müstemi, müteharrî-i hakikat bir Japondur?" dediğini anlamaya ve çıkarmaya çalışalım inşallah.
"Ey benim kelâmımı mütalâa eden zevat! Geniş bir fikirle ve müteyakkız bir nazarla ve muvazeneli bir basiretle, mecmu-u kelâmımı, yani mesalik-i hamseyi muhit bir daire veya müstedîr bir sur gibi nazara alınız. Muhammed Aleyhissalâtü Vesselâmın nübüvvetine merkez gibi temaşa ediniz. Veyahut sultanın etrafına halka tutmuş olan asakir-i müteavinenin nazarıyla bakınız. Tâ ki bir taraftan hücum eden evhamı, mütecavibe ve müteavine olan cevanib-i sâire def edebilsin. ışte şu halde Japonların suali olan,” Bizi, kendisine iman etmeye çağırdığınız Allah'ın varlığına delâlet eden açık delil nedir?” ye karşı derim:
ışte Muhammed Aleyhissalâtü Vesselâm_(Muhakemat)
Birinci maksat: Delâil-i Sâni beyanındadır. Bir burhanı da Muhammed'dir (aleyhisselâm). Sâniin vücut ve vahdeti, ispata ihtiyaçtan müstağnidir. Lâsiyyemâ, Müslümanlara karşı çok derece eclâ ve azhardır. Binaenaleyh, hitabımı ecanibe, bahusus Japonya'ya tevcih eyledim. Zira onlar eskide bazı sualler etmiştiler; ben de cevap vermiştim. şimdi ihtisarla yalnız bir-iki suallerine müteallik o cevabın bir parçasını söyleyeceğim. Onlardan bir sual: “Bizi, kendisine iman etmeye çağırdığınız Allah'ın varlığına delâlet eden açık delil nedir? Mahlukat neden yaratılmıştır? Yoktan mı? Maddeden mi? Yoksa onun zâtından mı? Ve diğer şüpheli sorular...”
Yani, vücud-u Sânie delil-i vâzıh nedir?( Muhakemat)
Sanırım Japonların müstemi yani dinleme makamında olmalarının sırrını araladık diye düşünüyorum.Sanırım onları dinleme makamına sokan sordukları şu sorular olmalı.
1."ışte şu halde Japonların suali olan,” Bizi, kendisine iman etmeye çağırdığınız Allah'ın varlığına delâlet eden açık delil nedir?”
2."Bizi, kendisine iman etmeye çağırdığınız Allah'ın varlığına delâlet eden açık delil nedir? Mahlukat neden yaratılmıştır? Yoktan mı? Maddeden mi? Yoksa onun zâtından mı? Ve diğer şüpheli sorular...” (Muhakemat)
ışte Nokta Risalesinde Üstad bu sorulara cevap verme makamı ile Japonları hem de "müteharrî-i hakikat " olan Japonları dinleme makamında göstererek sordukları soruları cevaplıyor diye düşünüyorum.