Muhabbet Fedâileri

Tarihî küçülme


Türkiye ekonomisi, bu yılın ilk çeyreğinde, geçen yılın aynı dönemine göre sabit fiyatlarla yüzde 13,8 küçüldü. Türkiye ekonomisi, ilk üç ayda, dolar bazında cari fiyatlarla yüzde 29 küçülürken, GSYH, 127 milyar 812 milyon dolar olarak gerçekleşti.

Türkıye ekonomisi, bu yılın ilk çeyreğinde, geçen yılın aynı dönemine göre sabit fiyatlarla yüzde 13,8 küçüldü.

Türkiye ıstatistik Kurumu (TÜıK) bu yılın Ocak-Mart dönemine ilişkin gayri safi yurtiçi hasıla (GSYH) hesaplarını açıkladı. Üretim yöntemine göre yapılan hesaplamaya göre, yılın ilk çeyreğinde, geçen yılın aynı dönemine oranla sabit fiyatlarla GSYH yüzde 13,8’lik azalma ile 21 milyar 145 milyon lira oldu. Cari fiyatlarla ise GSYH; yüzde 2,2 azalma ile 210 milyar 997 milyon lira düzeyinde gerçekleşti. Geçen yılın ilk çeyreğinde, GSYH; cari fiyatlarla yüzde 14,8, sabit fiyatlarla yüzde 7,3 büyümüştü.

Türkiye ekonomisi, ilk üç ayda, dolar bazında cari fiyatlarla yüzde 29 küçülürken, GSYH, 127 milyar 812 milyon dolar olarak gerçekleşti. Bu yılın tamamında ekonomide yüzde 4 büyüme öngörülmüştü ve bu rakam daha sonra yüzde 3,6 küçülme olarak revize edilmişti.

VERGı VE SÜBVANSıYONLARDA

YÜZDE 21,2 AZALMA OLDU

ılk çeyrekta en fazla küçülme, yüzde 25,4 ile ticaret sektöründe yaşanırken, bunun etkisiyle vergi ve sübvansiyonlarda yüzde 21,2 azalma oldu. Geçen yılın Ocak-Mart dönemine oranla, inşaat sektöründe de yüzde 18,9 daralma yaşandı. ımalat sanayiinde ise yüzde 18,5 küçülme kaydedildi. Ulaştırma-haberleşme sektöründe de yüzde 17,6 küçülme olurken, bunu yüzde 13 ile madencilik sektöründeki daralma izledi. Geçen yıldan daha iyi bir sezon beklentisine karşın, bu yılın ilk üç ayında tarım sektöründe yüzde 3’lük küçülme yaşanması dikkati çekti. Geçen yılın ilk çeyreğinde tarım sektörü yüzde 8,1 büyümüştü. ımalat sanayi, inşaat ve ticarette gerçekleşen yüksek oranlı küçülmelere karşın, malî aracı kuruluşlar, geçen yılın ilk çeyreğine göre yüzde 10,8 büyüdü. Dolaylı ölçülen malî aracılık hizmetlerinde de yüzde 10,7 büyüme kaydedildi. Malî aracı kuruluşlar, geçen yılın aynı döneminde yüzde 9,3 büyümüştü.

Elektrik-gaz sektöründe geçen yılın ilk çeyreğine göre yüzde 6,1 küçülme yaşanırken, gayrimenkul kiralama ve iş faaliyetleri ile sağlık işleri ve sosyal hizmetler sektörlerinde hiç büyüme-küçülme kaydedilmedi.

Eğitimde yüzde 0,2 küçülme olurken, otel-lokanta sektörü yüzde 2,8 ile canlılığını korudu.

Yeni Asya
01.07.2009

1945'ten bu yana en büyük küçülme


Küresel kriz, Türkiye ekonomisini yılın ilk 3 ayında reel olarak yüzde 13.8 küçülttü.
En büyük küçülme yüzde 25’le ticaret, yüzde 19’la sanayide oldu. Ekonomi 1945’ten bu yana en yüksek küçülmeyi yaşadı...

Türkiye ıstatistik Kurumu (TÜıK), yılın ilk çeyreğine ilişkin (ocak- şubat- mart) gayri safi yurtiçi hasıla (GSYıH) verilerini dün açıkladı.

DÜNYADA ÜÇÜNCÜ

Bu verilere göre ilk 3 ayda genel ekonomi geçen yılın aynı dönemine göre reel olarak yüzde 13.8 küçüldü. Bu küçülme ağır kriz yılı 2001’in dördüncü çeyreğindeki yüzde 9.8 küçülme dikkate alındığında bir rekor oldu. Yine eski verilere göre bu küçülme 1945’ten bu yana yaşanan en kötü durum. Böylece küresel krizin ve içerideki çalkantının Türkiye üzerindeki çarpıcı etkisi de ortaya net olarak çıktı. Türkiye, ilk çeyrek itibariyle aynı zamanda Letonya ve Estonya’dan sonra en fazla daralan ülke oldu. Bu arada, cari fiyatlarla GSYıH miktarı ise yüzde 2.2 artışla 210 milyar 997 milyon lira oldu.

SANAYı KOMADA

Bu büyük küçülmede en etkili sektör ise ticaret ve sanayi oldu. Ekonominin önemli bir bölümünü oluşturan imalat sanayi yılın ilk 3 ayında reel olarak yüzde 18.5 küçüldü. Toptan ve perakende ticaret ise yüzde 25.4 gibi rekor bir küçülme yaşadı. Geçen yılın ilk 3 ayında yüzde 8.1 büyüyen tarımın yüzde 3 küçülmesi de dikkat çekti.

ıçinde bankaların da olduğu mali aracı kuruluşlar sektörü ise yüzde 10.8 büyüyerek, 2001’de alınan önlemler sayesinde küresel kriz karşısında güçlü yapısını gösterdi. Eğitim sektöründeki az da olsa küçülme ve sağlıktaki sıfır büyüme de krizin sonuçları açısından önemli görünüyor.

Gıda gideri bile azaldı

Harcamalar açısından yılın ilk 3 ayına bakıldığında, halkın genel harcamalarının reel olarak yüzde 9.2 düştüğü görülüyor. Bu kapsamda özellikle gıda harcamalarının da yüzde 0.8 düşmesi krizin etkilerinin ne kadar büyük olduğunu gösteriyor. Yine ilk 3 ayda harcamalar; giyimde yüzde 15.8, mobilya, ev aletinde yüzde 20.2, ulaştırma ve haberleşmede yüzde 22.5, eğlencede yüzde 20.5, eğlence ve kültürde yüzde 20.5 küçüldü. Harcamalar açısından dikkat çekici bir veri ise vatandaşın yurtdışındaki harcamalarının yüzde 26.5 artması oldu.

Yatırımlarda düşüş büyük

Harcamalar açısından yatırımlara (gayri safi sabit sermaye oluşumu) baktığımızda ise özellikle özel sektör yatırımlarının büyük oranda düştüğünü görüyoruz. Özel sektörün yatırım harcamaları yılın ilk 3 ayında, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 35.8 küçüldü. Kamunun yatırım harcamaları ise yüzde 24.6 arttı. Yatırım harcamalarındaki genel düşüş ise yüzde 29.7 oldu. Bu arada, devletin nihai harcamaları yüzde 5.7 artarken, bu kapsamda maaş ve ücretlerdeki artış yüzde 0.9’da kaldı. Devletin mal ve hizmet alımları ise yüzde 12.3 arttı.

Yaşandı bitti önümüze bakalım

Bugün
01.07.2009

Geçtiğimiz şubat başlarıydı galiba.

Bizim Radyo'da bir sabah, Kâzım Güleçyüz'le yapılan, haber analiz programını dinlemiştim.

Ekonomistlerin küresel krizden en çok Türkiye'nin zarar gördüğü

ve daha da göreceği tesbitini değerlendirmişti.

Ve yaz aylarında bu krizin tavan yaptığı dönemler olacağı üzerinde bilhassa durmuştu.


Bu değerlendirmeler bir gazete köşe yazarı

veya ekonomistler tarafından bile göz ardı edilemeyip,

ciddi ikazlar yapılmışken -çok geç olmadan belki-

neden hükümet cenahı, bu memlekette 3 maymunları oynama kriz paketleri piyasaya sürüp,

bizden çok daha az etkilenmiş ülkelerden en azından tedbir dersleri çıkarmayıp da,

bu hâle düşmemize seyirci kalınıyor..?

ıstanbul'a göç etmiş, iki Erzurum'lu hanımın konuşmasını habire göz önüne getiren,

bir türlü icrâ olamayan icraatsızlıklar hükümetiyle krizdeyiz resmen,

memleket ve millet olarak..!

"Ne yapacahsan anam, sahapsız melmeket" mi Türkiye'm yoksa..?

ışte asıl kapıdaki tehlike bu işte:

Bilhassa büyük işletmelerin, işçi çıkarmalarıyla,

biriken işsizler ordusu ve ona bağlı olarak evde ekmek bekleyen,

belki köşede birikmiş dağ gibi banka kredi kartı borçlarıyla boğuşan

patlamaya hazır aile ferdleri..!

Sarmal olmuş, iç içe sıkıntılar yumağı..

Bu da öyle "teğet geçti" gibi hafife almaların derman olamayacağı,

bir çok ekonomistin ve toplum bilimcinin korkuyla izlediği ve beklediği

sokak hareketleri tehlikesini beraberinde getirir..Allah muhafaza..