biraz uzun bir yazı fakat okumaya değer güzellikde...
“Çocuğuma Allah’ı nasıl anlatayım, ibadetleri nasıl öğreteyim, namaza alıştırmak için ne yapayım?” diye düşünen aileler için Ramazan ayı en iyi fırsatlardan biridir. Bu güzel mevsimde büyükleriyle birlikte harçlığından sadaka veren, yarım yamalak da olsa oruç tutup sevap kazandığını hisseden, camilere teravih namazı kılmaya giden, kalabalık iftar sofralarında büyükleriyle orucunu açan çocuk, Allah’ı, yardımlaşmayı, empati duygusunu, sosyalleşmeyi uygulamalı olarak öğrenir.
Ramazan rahmet ayıdır. Her şeyin bereketlendiği, uhrevî ve manevî iklimin evimizde ve yüreklerimizde soluklandığı mevsimdir. Büyükler kadar, çocukların da heyecanla beklediği, namaz kıldığı, oruç tuttuğu bu mübarek ay, çocuk eğitimi açısından da özel bir önem taşır.
Çünkü çocuk yaşadığını öğrenir. Çocuklarımız söylediklerimizden çok, yaptıklarımızdan etkilenirler. Çocuklar iyi bir gözlemci ve harika birer taklitçidirler.
Eğer ramazan ayında biz yalandan ve dedikodudan kaçınır, iyilik yapar, oruç tutar, camilere koşar, teravih kılar, vaaz sohbetlerini dinlersek çocuklarımız da aynısını yapar.
Ramazan’ın manevi havasında hal dilimizle vereceğimiz ahlak eğitimi, sözle söylediğimiz bütün nasihatlerden daha etkili olacaktır.
Ramazan ayının en öncelikli ibadeti oruçtur. Kendimiz oruç tuttuğumuz gibi çocuklarımızı da oruç tutmaya teşvik etmeliyiz. Orucu, aç kalmayı, Rabbimizin rızasını kazanmayı onlara sevdirmeliyiz.
Çocuk eğitiminde en önemli prensibi Sevgili Peygamberimiz(sav) koymuştur:
“Sevdiriniz, nefret ettirmeyiniz. Kolaylaştırınız, zorlaştırmayınız.”
Küçük çocukları yarım gün oruca teşvik etmeliyiz. ıftar sofraları, neşe ve sevgi sofralarına dönüşmeli. Çocuklarımızı oruç tutmaya zorlamamalı, ama teşvik etmeliyiz.
Çocukları camiye götürelim
Ramazan ayının bir başka önemli ve farklı ibadeti teravihlerdir. Çocuklarımızı teravih kılmaya teşvik etmeliyiz. Onları camiye götürmeli ve camilerimizi sevmelerini sağlamalıyız.
Sevgili Peygamberimiz (a.s.m.) çocukları camiye götürür, kendisini ve camiyi onlara sevdirirdi.
Bir gün kızı Hz. Zeynep’ten olma torunu Ümame’yi omzuna alıp camiye gelmişti. Ümame henüz 4-5 yaşlarında idi. Namaz kılarken Ümame, şefkat Peygamberinin (a.s.m.) omuzlarına çıkardı. O bu tür şeylerden rahatsız olmazdı ve omzuna çıkamaması için müdahale etmezdi.
Çocukların sevgilisi, masum çocukları çok seviyordu. Torunları Hz. Hasan ve Hz. Hüseyin’in kalbini de Allah sevgisi, cami ve mescit kutsiyeti ile doldurmuştu. Torunları Onunla birlikte seve seve camiye geliyorlardı.
“Hüseyin’i sırtımdan atamadım”
Bir gün Hz. Peygamber camide cemaatle namaz kılıyordu. Kıyam ve rükûdan sonra secdeye varmıştı. Tam bu sırada Hz. Hüseyin (r.a.) dedesinin sırtına bindi. Hz. Peygamber (a.s.m.) secdeyi uzattıkça uzattı.
Sahabelerden biri merak edip başını kaldırdı ve baktı. Bir de ne görsün? Torunu, Hz. Peygamberin (a.s.m.) sırtına binmiş, keyifli bir şekilde oturuyordu. Namazın devam ettiğini görünce tekrar secdeye kapandı.
Sahabeler, bu kadar uzun secde ile karşılaşmamışlardı. Namazdan sonra neden secdenin uzadığını sordular.
Hz. Peygamber (a.s.m.) şöyle dedi:
“Hüseyin secdeye vardığımda sırtıma çıktı. Evde bunu âdet edindiğinden, onu sırtımdan atamadım. Bu yüzden secde uzun sürdü.” (1)
Camiyi sevdirmek için hediye verin
Çocuklarımıza karşı sevgi ve şefkat merkezli bir davranış modeli geliştirmeliyiz. Onların camiyi ve cemaati sevmesi için elimizden geleni yapmalıyız. Yeri geldiğinde hediyeler verip teşvik etmeli, yeri geldiğinde ona iltifatlar edip gönlünü almalıyız.
Ramazan ayının maneviyatında çocuğumuzu zorlanmadan namaza alıştırabiliriz. Bu ayda çocuklarla birlikte camilerin gezilmesi, teravih namazı kılmaya götürülmesi, onlara hayatları boyunca unutamayacakları manevi hazlar yaşatacaktır. Tabii onların çocuk olduğunu unutmamalıyız. Çocuk, camide bile oyun oynamak ister. Büyükler, onların bu psikolojisini dikkate almalı, onlardan büyük insan tavrı beklememelidir.
ıstanbul Arnavutköy’de Hacı şükrü Camii’nde teravihten sonra küçük çocukların imam odasının önünde toplanması dikkatimi çekti. “Ne oluyor” diye o yana yöneldim. Hoca, cemaatle selâmlaşmasını bitirdikten sonra odasına yöneldi. Çocukların başını okşadı. Sonra çikolata dağıtmaya başladı. Çikolatasını alan hocanın elini öptü ve gitti.
Meğer hoca namaz sırasında gürültü ve yaramazlık yapmayanlara çikolata vereceğini söylemiş. Çocuklar namaz süresince gürültü yapmıyor ve namazdan sonra çikolatalarını alıp evlerine gidiyorlar.
Çok hoşuma gitti.
ıstenirse çocukların camide sessiz namaz kılmalarını sağlayacak bir yol bulunabiliyor demek ki…
Ramazan’da ahlâk eğitimi
Ramazan, şeytanın bağlandığı, kötülüklerin genellikle terk edildiği aydır. Başka bir deyişle çocuğumuza iyi bir ahlâk eğitimi vermek için harika bir fırsattır.
Sevgili Peygamberimiz (a.s.m.) bu hususta şöyle buyurur:
“Ben güzel ahlâkı tamamlamak için gönderildim.”
“Müminin iman yönünden en olgunu, ahlâkı en güzel olanıdır.” (2)
Ünlü Fransız düşünürü Voltaire, materyalist ve inkârcıların ahlâklı olamayacağını savunur ve şöyle der:
“Allah hakkında neden şüphe ediyorsunuz? Eğer Allah inancı ve kavramı olmasaydı, eşim bana ihanet ederdi, hizmetçim hırsızlık yapardı.”
Allah ve ahiret inancı olmazsa insan vicdanını doğruluk ve dürüstlüğe mecbur edecek önemli bir sebep kalmaz. ıslâmiyet, güzel ahlâkı emreder. Hesap günü, insanları güzel işler yapmaya ve kötülüklerden uzaklaşmaya mecbur eder.
Ramazan’da çocuğun oruçla arzularını kontrol edebilmesini, sadakayla yardımlaşma duygusunu öğrenebilmesini, iftar davetleriyle beraberlik duygusunu tanıyabilmesini, orucu bozan dedikodu, yalan, kötü söz söyleme gibi alışkanlıklardan uzak durabilmesini, aç insanların durumunu anlayarak empati yeteneğini geliştirebilmesini sağlayabiliriz. 11 ayın sultanı, ahlak eğitimi için dört dörtlük bir zemin sağlar bizlere.
Çocuğunuzu sevin ve Allah’ı sevdirin
Çocuklar küçük yaşlarda son derece somut düşünürler ama soyut düşüncelere de yatkındırlar. Bu dönemde onu Yaratan’ın oruç tuttuğu takdirde kendisine sevap vereceğini bilmesi, çocuğun Allah’ı mükafatlandırıcı olarak tanımasına yardımcı olur.
Peygamberimiz (sav) bu konuda şöyle buyurur:
“Allah’ı, Allah’ın kullarına sevdirin ki Allah da sizi sevsin.” (3)
Çocuk gelişiminde ilk yedi yaş çok önemli, bu sürede beyin çok hızlı gelişiyor. Beyin araştırmacıları ilk yedi seneyi, “beyin gelişiminde altın yıllar” olarak nitelendiriyorlar. Beyin, ergenlik çağına kadar hızla gelişimini sürdürüyor. Daha sonraki dönemde beyin gelişimini yavaş sürdürüyor.
Allah Resulü (a.s.m.), beyin gelişim sürecini bilircesine çocuklara sevgi, şefkat ve ilgi gösteriyor. Onları kucağına alıyor, göğsüne bastırıyor, omzuna alıp gezdiriyor, onlara dua ediyor ve onların kişilik gelişimine yardım ediyor.
Çocuğa ilginin ve onu öpmenin sevap olduğunu, bizlere cennette derece kazandıracağını müjdeliyor. Rasulüllah (a.s.m.) bu hususta şöyle buyur:
“Çocuklarınızı çok öpün, zira her öpücük için size cennette bir derece verilir ki iki derece arasında 500 senelik mesafe mevcuttur. Melekler, öpücüklerinizi sayarlar ve sizin için yazarlar.” (4)
Çocuğunuzu mutlu edin
Ramazan ayında çocuklarımıza Kur’an öğretmeliyiz. Onları sevmeliyiz ve sevindirmeliyiz. Peygamberimiz (a.s.m.) bu konuda ümmetini teşvik etmiştir.
Peygamber Efendimiz (a.s.m.), bir gün Osman bin Mazun’a (r.a.) gitmişti. Osman’ın yanında bir çocuk vardı ve onu öpüyordu. Peygamberimiz ona sordu:
“Çocuk senin mi?”
“Evet.”
“Onu seviyor musun ey Osman?”
“Vallahi evet, ya Resulallah, onu seviyorum.”
“Ona olan sevgini artırayım mı?”
“Evet, anam-babam sana feda olsun!”
Peygamber Efendimiz şöyle buyurdu:
“Kim kendi neslinden küçük bir çocuğu razı ve memnun ederse Allah da kıyamet günü onu memnun ve razı eder.” (5)
Ne kadar severseniz o kadar zeki olur
Çocuk, sevgi ile büyür. Çocukta zihin gelişimi ve karakter oluşumu çocuğa gösterilen ilgi ve sevgi ile orantılıdır. Çocuklarla ne kadar çok ilgilenirseniz beyin gelişimine o kadar çok yardım edersiniz. Sevgi ve ilgi görmeyen çocukların beyni iyi gelişmiyor, duygusal zekâsı ilerlemiyor. Böylesi çocuklar, ileriki yaşlarda eğitim alırken öğrenme güçlüğü yaşıyor.
Çocukla ne kadar çok ilgilenilirse nöronlar arasındaki bağlar o kadar atıyor ve güçleniyor. Sinir hücreleri arasındaki bağlantılar, sık ve güçlü ise güçlü ve sık olmayanlara oranla, hücreler arasında bilgi 30-40 kat daha hızlı iletiliyor. Beyin ne kadar iyi çalıştırılırsa sinir hücreleri arasındaki bağlantılar o kadar verimli kullanılıyor. Beyne gelen bilginin sinir hücreleri arasına işlenişi, bu bilgi üzerine çalışma ve düşünce üretme, beynin bütün alanlarının fonksiyonudur. Kendisiyle ilgilenilen bir çocuk, bazen ilgilenilmeyen çocuktan, anlatılan bir konuyu 30-40 kat daha hızlı anlayabiliyor. (6)
Çocuklarınızla oyun oynayın
Peygamberimiz (sav), hem kendi torunları ile oynamış hem de bizim çocuklarımızla oyun oynamamızı teşvik etmiştir:
“Allah’ı anmanın dışında kalan her şey, boş ve anlamsız veya yanılmadır. Ancak dört iyi davranış müstesna:
1. ınsanın iki hedef arasında yürümesi.
2. Atını eğitip yetiştirmesi.
3. Eşi ve çocukları ile tatlı bir şekilde eğlenmesi.
4. Yüzücülük öğrenmesi.” (7)
Ramazan, çocuklarımıza Rabbimizi, dinimizi, camilerimizi, ibadetleri, okumayı ve özellikle Kur’an okumayı sevdirebileceğimiz en güzel mevsimdir. Evimizde cennet meyvesi çocuklarımıza, onları cennete götürecek ibadet ve güzel ahlâkı benimsetme zamanıdır.
Sevdirerek, ödüllendirerek, takdir ederek çocuklarımızı eğitmeliyiz. Asla ceza, dayak ve kötü söze başvurmamalıyız.
On yıl kedisine hizmet eden bahtiyar sahabe Hz. Enes (r.a.), onun eğitim metodunu şöyle anlatır:
“Ben 10 yıl Resulüllah’a (sav) hizmet ettim. Bu müddet içinde ne dövdü, ne azarladı, ne hakaret etti, ne de surat astı.” ( 8 )
ışte size harika bir eğitim metodu.
Peygamberimiz, çocukların en çok sevdiği insandı. Biz de bu ramazan ayında karar alalım, çocuklarımızın ve çocukların en çok sevdiği insan olmak için çaba harcayalım. Çocuk eğitiminde en etkili metot budur.
Yüreğine giremediğimiz çocuğun, beynine giremeyiz.
Kaynaklar:
1. Buhari, Kitabu’s-Salat, 52.
2. ıslâm’da Aile Eğitimi, Prof. Dr. Abdullah Nasıh Ulvan, Uysal Kitabevi, Konya 1981, s.227-228.
3. Kenzü’l-Ümme, Ali Muttaki, 15/777; Çocuk Terbiyesi, Fethullah Gülen, s.117.
4. Müsned, Zeyd ıbni Ali, 505; Peygamberimizin Sünnetinde Terbiye, Prof. ıbrahim Canan, Tuğra Neşriyat, ıstanbul 2004, s.151.
5. Peygamber Efendimizin Sünnetinde Çocuk Eğitimi, Muhammed Nur Süveyd, Uysal Kitabevi, Konya 1998, s.371.
6. Beyin Gücünü Etkili Kullanma Sanatı, Doç. Sefa Saygılı, A.Erkan Kavaklı, s.71.
7. ıslâm’da Aile Eğitimi, s.142.
8. Müslim, Fedail, 54; En Sevilen Öğretmen Hz. Muhammed, Ali Erkan Kavaklı, Nesil, ıstanbul 2006
ALı ERKAN KAVAKLI
şu âlemde mü'minin mü'mine karşı en büyük yardımı dua iledir.Barla -247
akşam bir yerde mevzusu geçti, çocukların ön safta namaz kılmaması lazımmış 
bu doğru mu 
Alıntı sahibi ""ruhefza"" 
