Bozgun ile hatırlanan bir kahraman
[img:200:307]http://img257.imageshack.us/img257/42/port32gf5.jpg[/img]
Merzifonlu Kara Mustafa Paşaıkinci Viyana Kuşatması esnasında, Osmanlı ordusunun uğramış olduğu bozgunun bedelini hayatıyla ödeyen Sadrâzam Merzifonlu Kara Mustafa Paşa, Padişah IV. Mehmed'in fermanıyla Belgrad'ta idam edildi.
Paşa, bu tarihe kadar hem Başkomutan (Serdâr–ı Ekrem), hem de Sadrâzam, yani Başbakandır.
(Bazı kayıtlarda, idam tarihi olarak '15 Aralık 1683' şeklinde yazılsa da, doğru tarih 25 Aralık'tır. 15 Aralık, azil ve idam fermanının çıkarılmış olduğu tarihtir ki, idam ancak 10 gün sonra gerçekleşebilmiş.)
Belgrad'ta (Sırbistan) bulunan Kara Mustafa Paşaya önce padişahın azil (vazifeden alma) fermânı tebliğ edilir. Paşa ise, bunu hürmetle karşılar ve şu mukabelede bulunur: "Hakkımızda azilden başka bir emr û fermân var mıdır?"
Tebliğci, "Belî paşam, vardır" diyerek ölüm fermânını uzatır.
Merzifonlu, bunu da metanetle karşılar ve fermanları öperek başına koyar... Sıra infaza gelir. Cellatlar hazırda bekliyor.
Paşa, hemen oracıkta abdest tazeler, iki rekât namaz kılar ve "Gelin, ben hazırım" der.
Cellatlar gelirken de, halının kaldırılmasını ister. Tâ ki, kafası kesilirken akacak kandan halı kirlenmesin, kanı toprağa düşsün diye...
* * *
Merzifonlu, önce boğularak idam ediliyor. Ardından, kafası gövdesinden ayırt ediliyor. Gövdesi Belgrad'ta defnedilirken, kesik başı ise, tâ Edirne'ye kadar getirtilerek padişaha gösteriliyor.
şehid paşanın kesik başı, Edirne'deki Sarıcapaşa Camii haziresinde medfun. Mezartaşında, bugünkü Türkçe ile şunlar yazılı: "Sadrâzam ve Serdârıekrem Kara Mustafa Paşa, çevresini ermişlerin sardığı bir makama gitti. Çok gayret gösterdiği gazalardan yaptıklarından ötürü, suçu yokken öldürüldü. şimdi ebediyen kalacağı Cennetin Firdevs Bahçesinde, hem şehit, hem said olarak ikamet ediyor."
Tarihçilerin yorumu
Tarihe not düşen ve bu dönemi yorumlayan tarihçilerden hemen hiçbiri, Kara Mustafa Paşanın bu cezaya müstehak olduğunu iddia etmiyor.
Aksine, birçok kaynakta onun çok ağır bir bedelle cezalandırıldığı ifade ediliyor.
Ceza o kadar ağırdır ki, koca Osmanlı Devleti dahi, o günden sonra belini bir daha doğrultamıyor. Duraklama, yerini gerileme ve daha sonra da çöküş demlerine terk etti.
Bağdat'ın fethinde şehit düşmüş bir sipahî babanın oğlu olan Merzifonlu Kara Mustafa Paşa, devlet ve millet hizmetinde pekçok yararlılıklar gösteren bir kahraman ve sayısız hayır eserleri inşa ettiren civanmert bir şahsiyet olduğu halde, onun sadece "Viyana Bozgunu" ile yâd ediliyor olması, feleğin acı ve hüzün veren bir cilvesi olsa gerektir.
Kaynak: Yeni Asya / M. Latif Salihoğlu
