Muhabbet Fedâileri

Trafikte beklemenin verdiği sıkıntı bir yana camını açıp rahat rahat yere tükürenlere dayanmak mümkün değil. Tabii Çin'i düşününce Türkiye biraz daha iyi durumda. Çin hükümeti, tükürükle geçebilen ve ülkeyi tehdit eden SARS (Akut Solunum Yetmezliği Sendromu) ile mücadele etmek için sokaklara tükürük torbaları bile yerleştirdi. Ülkemizde henüz tükürük torbaları yok ama yere tükürmek alışkanlığından vazgeçmek için birçok neden olduğunu hatırlatmakta fayda var. Bulaşıcı hastalıkların yayılmasında etkili olan tükürük, tüküren kişinin vücudunda ilaç gibi etkili. Yani ağzında tutsa birçok hastalıktan korunacak.

ıstanbul Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Ağız, Diş, Çene Hastalıkları ve Cerrahisi Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Osman Gümrü, tükürüğün vücut için çok önemli bir sıvı olduğunu hatırlatıp eksikliği halinde ortaya çıkan sorunlara dikkat çekti: 'Tükürüğün içindeki oksijen, ağız dokularının beslenmesini sağlıyor. Ağız oksijensiz kalınca dişeti hastalıkları ve ağız kokusu ortaya çıkıyor. Ağzın içini kaplayan pembe renkteki mukozanın ıslak kalmasını sağlıyor. Tükürük azalıp bu doku kuruduğunda ise çatlaklar ve yaralar oluşuyor. Yaralarda üreyen bakteriler mantara neden oluyor. Tükürük azaldığında tat alma duyusu bozulur. En küçük lokma dahi yutulamaz. Çünkü tükürüğün lokmaları yapıştırıcı ve kaydırıcı özelliği var. Tükürük azaldığında dil rahatlıkla dönemediği için hastanın konuşması bozulur. Radyoterapi tedavisi gören kanser hastalarında bu soruna çok sık rastlanır. Bu nedenle yanlarında su şişesi bulundururlar. Tükürüğün yokluğunun ne demek olduğunu en iyi onlar anlar.'

Tükürüğün vücut için birçok faydası varken bu doğal ilaçtan mahrum kalmak uğruna gün içinde sıkça tükürenlerin sayısı azımsanmayacak kadar fazla. Gümrü, bunun nedenini şöyle açıklıyor: 'ınsanlar tükürüğün vücut için ne kadar faydalı olduğunu bilmiyor. Tükürüğü, burundaki sümük gibi sanıyorlar. Kötü olduğunu düşünerek yere tükürüyor. Yolda, hastane bahçesinde gördüklerimi uyarıyorum.'

Dişlerin çürümesini önlüyor

Prof. Dr. Osman Gümrü, tükürüğün dişlerin çürümesini nasıl önlediğini anlattı: 'Dişlerin arasında kalan gıda artıkları çürümeye neden oluyor. Tükürüğün dişleri yıkama özelliği ise bu sırada devreyi giriyor. Konuşurken, yutkunurken salgılanan tükürük, dişleri yıkayıp bakterilerin bir noktada tutunmasına engel oluyor. Burnundan sorunu olanlar ağızlarından nefes alır. Bu durum da ağız kuruluğuna ve dişlerin çürümesine neden olur.'

Sindirime yardımcı oluyor

Lokmaların rahat yutulmasını sağlıyor.

Tükürükteki enzimler sindirime yardımcı olup midenin görevini azaltıyor.

Tükürüğün içindeki bol miktarda oksijen ağız içindeki dokuların beslenmesini sağlıyor.
Diş çürüklerine ve ağız kokusuna engel oluyor.

Ağzın kendi kendini temizlemesini sağlıyor.
Günde 1.5 litre tükürük salgılıyoruz

Prof. Dr. Osman Gümrü, vücudun doğal ilacı tükürük hakkında bilgi verdi:

Vücut günde 1-1.5 litre tükürük salgılıyor.

Ana tükürük bezleri; kulak önünde (parotis), çene altında (submandibüler) ve dil altında (sublingual) yer alıyor. Yanakta, dudakta ve boğazın çevresinde yüzlerce tükürük bezi var.

Tükürüğün içinde vücudun ihtiyaç duyduğu protein, mineral ve elektrolit var.

Sakız çiğnemek tükürük salgısının üç kat artmasını sağlıyor.

1 santimetreküp tükürükte 750 bin bakteri var. Bu bakteriler normal şartlarda vücutla dost geçiniyor. Bağışıklık sistemi zayıflayınca hastalığa neden olabiliyor. Tükürük yere saçıldığı anda bu bakteriler bir başkasının hasta olmasına zemin hazırlıyor.

Tükürükle geçen hastalıklar; difteri, kızamık, kızamıkçık, kabakulak, öldürücü gripler.

Ağızlarında tükürük miktarı azalan hastaların protez damakları sık sık düşüyor.

Parkinson, diyabet hastalarında tükürük miktarı azalıyor.

ABD Gıda ve ılaç Dairesi (FDA) AIDS'e yol açan HIV virüsünü tükürükten teşhis eden testi onayladı. Yakın tarihte bu test uygulanacak. AIDS hastalığı şimdiye kadar kan testleriyle teşhis ediliyordu.

Sinem Emineoğlu/akşam