Gezegen sayısı 9'dan 12'ye çıkıyor
Uluslararası Astronomi Birliği 'gezegen'in yeni bir tanımını yaptı. Çek Cumhuriyeti'nin başkenti Prag'da toplanan gökbilimciler, sunulan tanım üzerinde uzlaşırsa Güneş Sistemi'ndeki gezegen sayısı dokuzdan 12'ye yükselecek.
Toplantı Plüton üzerine uzun dönemdir devam eden bir tartışmaya odaklanıyordu.
Plüton 1930'da keşfedilmiş ve Güneş Sistemi'nin dokuzuncu ve son gezegeni kabul edilmişti.
Bu zamana dek Güneş Sistemi'nde sekiz gezegen vardı. Bunlar Güneş'e mesafe sırasıyla, Merkür, Venüs, Dünya, Mars, Jüpiter, Satürn, Uranüs ve Neptün'dü.
Ancak son dönemde bazı uzmanlar diğer sekiz gezegenden çok daha küçük, uzak olan; bir buz ve kaya kütlesi durumundaki Plüton'un gezegen kabul edilemeyeceğini savunuyordu.
Bilimadamlarının kavram kargaşasını önlemek üzere ortaya koyduğu yeni gezegen tanımı ise geniş ve basit:
"Gezegen kendi çekim kuvvetinin etkisiyle yuvarlak olan ve Güneş'in etrafında dönen ve kendisi yıldız olmayan gökcismidir."
Bu tanım, Plüton'un gezegen statüsünü korumuş oluyor.
Ancak aynı tanıma üç gökcismi daha giriyor.
Bunlar, şimdiye dek Plüton'un ayı kabul edilen Charon, üç yıl önce keşfedilen 2003 UB313 adlı gök cismi ve Mars ile Jüpiter arasındaki Ceres adlı dev bir asteroid.
Uzayın yeni ufukları
Kimi uzmanların 'Plütonlar' diye adlandırdığı Charon ve 2003 UB313'ün, Güneş çevresinde dönüşlerini tamamlaması 200 yıldan uzun sürüyor.
Yörüngeleri de tam yuvarlak değil ve çok eğimli.
Gökbilimciler yüzlerce yıl önce teleskopların gelişmeye başladığı dönemden itibaren, gezegenleri yıldızlar kadar çok parlamayan yuvarlak cisimler olarak kabul ediyordu.
şimdi ise eldeki verilerin artması ardından bir asteroid ile gezegen arasındaki sınırın nerede çizileceği, ya da gezegen sanılan bir cismin aslında sönmüş bir yıldız olup olmadığı gibi cevap bekleyen sorular var.
Uluslararası Astronomi Birliği'nin yeni gezegen tanımı 24 Ağustos'ta üyelerin oyuna sunulacak.
Tanımın toplantıya katılan üç bin gökbilimci tarafından onaylanması halinde Güneş Sistemi'ni oluşturan gezegen sayısı 12 olacak.
Böylesi bir karar dünyanın dört bir yanında ansiklopedi ve ders kitaplarının gözden geçirilmesini gerektirecek.
Üç yıl kadar önce Güneş Sistemi'nin çevresinde, Dünya'ya yaklaşık 10 milyar kilometre mesafedeki Kuiper Kuşağı olarak adlandırılan alanda çok sayıda büyük gökcismi daha keşfedildi.
Teleskopların gelişmesiyle, gezegen tanımına girebilecek daha pek çok gök cismi ile karşılaşabileceğimizi savunan uzmanlar var.
Dahası, Uluslararası Astronomi Birliği şimdiden olası adaylar için bir izleme listesi oluşturmuş durumda.
Büyüklüğü ve yörüngesi hakkında veri toplanan cisimler arasında Güneş Sistemi'nin uçlarındaki Sedna, Orcus, Quaoar ve 2003 EL61 ile Vesta, Pallas ve Hygiea adlı göktaşları sayılıyor.
(BBC)
www.haber7.com
Otuzuncu Lem'anın ıkinci Nüktesi
"Adl" ismi
....
ışte gel, Güneş ile muhtelif oniki seyyarenin müvazenelerine bak. Acaba bu müvazene, Güneş gibi, Adl ve Kadîr olan Zat-ı Zülcelâl'i göstermiyor mu? Ve bilhassa seyyarattan olan gemimiz yâni Küre-i Arz, bir senede yirmidört bin senelik bir dairede gezer, seyahat eder. Ve o harika sür'atiyle beraber zeminin yüzünde dizilmiş, istif edilmiş eşyayı dağıtmıyor, sarsmıyor, fezaya fırlatmıyor. Eğer sür'ati bir parça tezyid veya tenkis edilseydi, sekenesini havaya fırlatıp fezada dağıtacaktı. Ve bir dakika, belki bir saniye müvazenesini bozsa, dünyamızı bozacak; belki başkasıyla çarpışacak, bir kıyameti koparacak.
....
Üçüncü şua - Münacat
....
Ya ılahî ve ya Rabbî! Ben îmanın gözüyle ve Kur'anın talimiyle ve nuruyla ve Resûl-i Ekrem Aleyhissalâtü Vesselâm'ın dersiyle ve ısm-i Hakîm'in göstermesiyle görüyorum ki: Semavatta hiçbir deveran ve hareket yoktur ki; böyle intizamıyla senin mevcudiyetine işaret ve delalet etmesin. Ve hiçbir ecram-ı semaviye yoktur ki; sükûtuyla gürültüsüz vazife görerek direksiz durmalarıyla, senin rububiyetine ve vahdetine şehadeti ve işareti olmasın. Ve hiçbir yıldız yoktur ki; mevzun hilkatıyla, muntazam vaziyetiyle ve nuranî tebessümüyle ve bütün yıldızlara mümaselet ve müşabehet sikkesiyle senin haşmet-i uluhiyetine ve vahdaniyetine işaret ve şehadette bulunmasın. Ve oniki seyyareden hiçbir seyyare yıldız yoktur ki; hikmetli hareketiyle ve itaatli müsahhariyetiyle ve intizamlı vazifesiyle ve ehemmiyetli peykleriyle senin vücub-u vücuduna şehadet ve saltanat-ı uluhiyetine işaret etmesin!..
....
